Che trong mắt tôi

src=\”https://camlybui.files.wordpress.com/2009/05/1191891682-hr-325.jpg\”

Tôi có một áo thun đen in hình Che. Nhiều năm trước đã từng mặc áo này rong ruổi cùng cô bạn LA qua nhiều thành phố lạ, hân hoan trong cảm giác tự do và bay bổng bắt chước tinh thần Che.

Tôi có một bức ảnh đen trắng chụp Che hút xì gà treo trên tường nhà. Không phải là bức-ảnh-mà-ai-ai-cũng-có. Trong ảnh này, Che trông bặm trợn hơn, ít lãng mạn hơn những kiểu ảnh đội mũ nồi tóc bồng bềnh. Bức ảnh tôi có là ảnh \”mê giai\” công khai duy nhất (và được chồng rộng lòng cho phép hiện diện trong nhà).

Tôi có cuốn The motorcycle diaries của Che. Đọc một lèo. Nhớ nhiều thứ. Nhớ nhất là việc thế giới này đã không có cách mạng bão táp Latin nếu một ngày nọ không có hai gã đàn ông đang chán thế sự ngồi chuyện gẫu với nhau, mơ mộng về những hành trình tít tắp (như là rong buồm vượt đại dương sang châu Á). Rồi một trong hai gã bảo, \”sao mình không đi Bắc Mỹ nhỉ?\”.

Che viết, hành trình bắt đầu đơn giản như thế, với chiếc mô tô La Poderosa, với gã bạn sầu đời tên Alberto, với hình ảnh duy nhất là những ngả đường bụi bặm trải dài trước mắt. Và với một nguyên tắc xuyên suốt: ngẫu hứng.

Từ trước khi trở thành huyền thoại, Che là như thế. Tôi vốn không ưa những nhân vật cách mạng chỉn chu, sách viết về họ không một lần kể chuyện họ văng tục chửi thề hay làm chuyện nhố nhăng, mọi chi tiết cuộc đời cứ chói lòa như vàng mã. Che thì khác. Chẳng có chuyện trời ơi đất hỡi nào Che chưa từng trải.

Tôi đã yêu quí Che hơn nhiều lần từ khi đọc nhật ký của Che. Ngoài chuyện điển trai hơn cụ Gandhi, Che \”người\” hơn rất nhiều những cá nhân cách mạng khác.

Và tôi thích nhất câu nói này của Che: Điều này nghe có vẻ lố bịch, nhưng thực tế là một cuộc cách mạng chân chính luôn được dẫn dắt bởi tình yêu.

…………..

Làm thế nào mà Che định đi Bắc Mỹ, rồi cuối cùng lại đi Nam Mỹ? Sư huynh YB đặt câu hỏi này khi liếc sơ sang blog của con em. Tôi bí, không trả lời được. YB mở đường cho tôi bằng cách bảo: \”Gã Che này, nói một đằng, làm một nẻo, chết là phải\”. Cười xong, vẫn bí.